Zgodnie z definicją WHO zdrowie psychiczne można rozumieć jako stan dobrego samopoczucia, w którym człowiek wykorzystuje swoje zdolności, może radzić sobie ze stresem w codziennym życiu, może wydajnie i owocnie pracować oraz jest w stanie wnieść wkład w życie danej wspólnoty.

Z kilku względów zdrowie psychiczne w rozumieniu definicji WHO ściśle odnosi się także do funkcjonowania osoby w środowisku pracy.

Kondycja psychiczna pracownika może wpływać na jakość wykonywania pracy i zaangażowanie, a tym samym na jego późniejszą ocenę i sukces zawodowy. Stan psychiczny oddziałuje także na relacje, które pracownik nawiązuje z zespołem. Często zamiast być „siłą” w walce ze stresem, nasza kondycja psychiczna sama w sobie może być przeszkodą w prawidłowym wykonywaniu pracy.

Międzynarodowe statystyki i badania wyraźnie pokazują, że dobrostan psychiczny pracowników jest obecnie deficytowy. Pracowników dotykają zarówno zaburzenia, które powstają w wyniku samego wykonywania pracy, np. wypalenie zawodowe, ale także zapadają oni na choroby niezależne od ich życia zawodowego, takie jak np. depresja czy schizofrenia.

Co zrobić, by zdrowie psychiczne naprawdę stało się priorytetem w miejscu pracy?

Kluczowa jest rola pracodawców, których obowiązkiem jest zapewnienie bezpieczeństwa psychologicznego pracownikom, poprzez kształtowanie wspierającej organizacji. Przed pracodawcą stoi więc kilka zadań:

Realne przeciwdziałanie przemocy w pracy

Bardzo ważną kwestią jest realne przeciwdziałanie przemocy w miejscu pracy, przede wszystkim mobbingowi i dyskryminacji. Zła atmosfera w organizacji, nękanie, izolowanie, wszelkie zachowania noszące znamiona mobbingu bardzo silnie oddziałują na psychikę pracownika i prowadzą do rozstroju zdrowia. Dlatego, pracodawcy zobowiązani są do zapewnienia bezpiecznych warunków pracy wolnych od przemocy. Chodzi przede wszystkim o tworzenie przyjaznej, otwartej kultury organizacyjnej opartej na zarządzaniu poprzez empatię, a także wdrożenie odpowiednich procedur, dzięki którym osoby dotknięte mobbingiem lub podejrzewające mobbing mogłyby uzyskać prawdziwą pomoc.

Zapewnienie pomocy psychologicznej w organizacji

Wiele organizacji decyduje się na zapewnienie wsparcia psychologicznego swoim pracownikom. Pandemia spowodowała, że duża liczba firm wdraża taką pomoc, co spotyka się z pozytywnym zainteresowaniem pracowników. Oferowanie pomocy psychologicznej jest szczególnie istotne w sytuacji wystąpienia konfliktu, zachowań noszących znamiona mobbingu czy prowadzenia postępowania wyjaśniającego w sprawach dotyczących mobbingu i dyskryminacji. Wówczas pomoc psychologiczna może okazać się niezbędna nie tylko dla stron, ale także dla świadków tych zdarzeń.

Wdrażanie szkoleń dotyczących przeciwdziałania przemocy w pracy, umiejętności radzenia sobie ze stresem

Jednym z istotnych elementów dbałości o zdrowie psychiczne w miejscu pracy jest wdrożenie cyklicznych szkoleń dla pracowników dotyczących reagowania na zachowania noszące znamiona mobbingu, asertywności, prawidłowej komunikacji, radzenia sobie ze stresem czy zachowania work-life balance. Ważne jest, by pracownicy mogli poznać szereg skutecznych metod i ćwiczeń, które pomogą w zrozumieniu mechanizmów rządzących ich stanem psychicznym.

Empatia dla pracowników dotkniętych kryzysem zdrowia psychicznego

Osoby dotknięte kryzysem zdrowia psychicznego potrzebują dużej dozy empatii i zrozumienia ze strony pracodawców i współpracowników. Przede wszystkim, należy pamiętać, że nie można odrzucić pracownika tylko dlatego, że jego stan zdrowia psychicznego uległ pogorszeniu. Często zmiana zachowania jest niezależna od samego pracownika i niekoniecznie musi oznaczać brak zaangażowania w pracę czy złe intencje. W przypadku, gdy pracownik przejawia objawy depresji lub innej choroby o podłożu psychicznym, należy przede wszystkim podejść do niego z wielką delikatnością i spokojnie porozmawiać. Dla pracownika empatyczne spojrzenie na sytuację przez pracodawcę będzie dużym wsparciem i pomocą w odzyskaniu zdrowia.